Czy TUS jest formą terapii?

TUS nie jest programem terapeutycznym, nie skupia się na uświadamianiu przyczyn czy źródeł własnych problemów, ani też wprost na ich rozwiązywaniu.

Celem TUS jest nauczenie dzieci zachowań prospołecznych, tak aby możliwa była redukcja sytuacji trudnych.

TUS powstał, by wspierać dzieci i młodzież, by pomóc im ograniczać zachowania niepożądane, ryzykowne i aby pomóc uniknąć zagrożeń wynikających z konsekwencji tych zachowań.

Trenerzy prowadzący trening bazują na zasobach uczestników, wzmacniają ich mocne strony, wyposażają w umiejętności komunikacyjne, przez co rozwijają się kompetencje społeczne.

Dobrze zaplanowany i realizowany TUS wspomaga właściwy rozwój osobowości, realizuje wiele potrzeb rozwojowych, umożliwia nauczenie się tego, jak funkcjonować w grupie rówieśniczej, zachowując jednocześnie swoją autonomię, niezależność i oryginalność.

Czy jest potrzebna konsultacja przed zajęciami?

Tak, grupa powinna mieć konkretny cel główny oraz powinna zostać ujednolicona.

Cel główny treningu powinien być dobrany po szczegółowej analizie problemów uczestników biorących w nim udział. Cel musi uwzględniać możliwości rozwojowe oraz ograniczenia wynikające z ewentualnych zaburzeń, żeby tak się stało trenerzy muszą wcześniej poznać uczestników i mieć możliwość ich doboru.

Czy TUS może prowadzić jeden trener? Dlaczego są dwie osoby?

TUS powinien być prowadzony zawsze przez tę samą osobę, a najlepiej, jeśli prowadzony jest przez dwie osoby. Obecność dwóch osób prowadzących umożliwia wzajemne uzupełnianie się w zakresie realizowanych zajęć treningowych. Jedna osoba jest wówczas bardziej ekspansywna, dyrektywna i steruje przebiegiem zajęć, a druga jest obserwująca, łagodząca. Oczywiście, obie osoby prowadzące realizują ten sam cel oraz ogólne założenia. Najbardziej korzystne jest, gdy na zajęciach panuje model autokratyczno-demokratyczny lub liberalno-demokratyczny. Muszą być respektowane prawa dziecka do wyrażania własnego zdania, ale jednocześnie muszą obowiązywać wspólne normy, zasady, którym członkowie grupy się podporządkowują. Podstawą udanych zajęć jest aktywność uczestników, wzajemny szacunek oraz współpraca z prowadzącymi.

Kto może prowadzić TUS?

Nie ma przepisów nakładających obowiązek zdobycia określonych kompetencji, aby móc pracować z grupą TUS. Z pewnością należy mieć określone kompetencje, ale nie jest to uregulowane w ustawie czy w innym dokumencie.

Nie ma nawet obowiązku uczestniczenia w szkoleniu na trenera umiejętności społecznych. Są to tzw. luki prawne.

Całe szczęście Certyfikowane Szkolenia na trenera TUS kierowane są tylko do osób, które mają bazową wiedzę na temat psychologii i rozwoju dzieci i młodzieży i wykonują zawód: psychologa, pedagoga lub terapeuty pedagogicznego lub są w trakcie uczenia się (studenci).

Dlatego zwykle TUS prowadzi właśnie psycholog, pedagog lub terapeuta pedagogiczny.

Warto zawsze o to zapytać i się co do tego upewnić.

Dodatkowo, poza kwestiami wykształcenia bazowego najlepiej, żeby TUS prowadził dobry, skuteczny, akceptowany i lubiany trener.

Umiejętności trenera powinny być skoncentrowane na budowaniu zaufania, uważności, pełnej akceptacji oraz opierające się na komunikacji pełnej poszanowania. Trener przestrzega normy i zasady panujące w grupie, a jednocześnie jest osobą wspierającą przestrzegania wśród uczestników tak, aby każdy uczestnik miał przestrzeń dla siebie i możliwość zaangażowania.

Ile trwa TUS?

Ponieważ celem zajęć jest nie tylko nauczenie zachowań prospołecznych, ale i ich utrwalenie, zakłada się, że idealnym czasem na realizowanie treningu zachowań prospołecznych jest czas od 6 do 8 miesięcy. Najlepiej sprawdza się plan cotygodniowych sesji, każda trwająca 45-90 minut.

Dlaczego 45 minut?

Ten czas jest skierowany do młodszych grup, które mają ograniczoną możliwość skupienia uwagi.

Dlaczego 90 minut?

Uczestnicy, pod superwizją trenerów, muszą dostać szansę trenowania nowych umiejętności we własnym naturalnym środowisku. Inaczej z dużą łatwością wrócą do starych dobrze i nawykowo utrwalonych niepożądanych reakcji. Utrwalenie właściwego zachowania to najważniejszy etap w całym programie TUS.

Niestety, często wskutek zbyt krótkiego czasu realizowania programu uczestnicy pozbawieni są takiego wsparcia. Skutkuje to powrotem do wyuczonych technik i do dezadaptacyjnego zachowania i może prowadzić do błędnych wniosków, że „ten TUS nic nie dał”.

Kiedy pojawiają się pierwsze zauważalne efekty?

TUS to długotrwały cykl zajęć, po ukończeniu którego ważne jest utrwalanie i wzmacnianie pożądanych zachowań, które trwa przez resztę życia. Dlatego efektu najwcześniej możemy się spodziewać po zakończeniu zajęć, a czasem mogą się one pojawić dopiero na późniejszych etapach życia.

Jak duża jest grupa?

Grupa powinna być nieliczna, od 4, 6 do 8 osób, plus prowadzący.

TUS jest programem do celowego i zaplanowanego uczenia umiejętności, a dzięki pracy w małej grupie można przećwiczyć i utrwalić nowe umiejętności w bezpiecznym środowisku.

Czy TUS może być prowadzony w klasie przez wychowawcę?

TUS powinien odbywać się w innym środowisku niż to, w którym dziecko przejawia zachowania trudne. Grupy powinny tworzyć dzieci, które na co dzień nie funkcjonują w jednej grupie czy klasie. Wszystko po to, by wypracować potrzebne, nowe i pożądane społecznie umiejętności i z nimi wejść w znane wcześniej środowisko (klasa, znajomi z placu zabaw, przedszkole czy szkoła).

Czy na TUS-y powinny uczęszczać tylko dzieci z autyzmem?

Zajęcia TUS skierowane są do każdej osoby, która ma trudności w funkcjonowaniu społecznym.

TUS jest jedną z częściej polecanych metod pracy z dziećmi i młodzieżą z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (autyzm, zespół Aspergera), jak również dla dzieci z ADHD, dzieci zagrożonych niedostosowaniem społecznym, zaburzeniami więzi, nieśmiałością, zaburzeniami opozycyjno-buntowniczymi, mutyzmem wybiórczym czy fobią społeczną.

Można również tworzyć grupy dla dzieci, które nie mają diagnozy, ale z różnych powodów doświadczają trudności w funkcjonowaniu w grupie.

Czy wszystkie dzieci w grupie są z tym samym problemem?

Niekoniecznie, ale grupa powinna być ujednolicona i dobrana ze względu na swój poziom funkcjonowania społecznego i wiek. Dopuszczalna jest różnica 2-3 lata. Nie bierzemy jednak pod uwagę tylko wieku metrykalnego, ale głównie dojrzałość emocjonalną, poziom funkcjonowania i rozwoju dziecka.

Czy TUS jest tylko dla dzieci?

Z uwagi na elastyczność metody nie ma ograniczeń co do wieku uczestników – zajęcia TUS można prowadzić zarówno w grupach przedszkolnych, jak i wśród dojrzałych osób.

Jakie tematy poruszane są na TUS?

Z uwagi na różnorodne potrzeby każdej z grup nie ma stałej czy wymaganej listy tematów, które są poruszane podczas zajęć.

Należy pamiętać, że nie jest to zamknięty katalog tematów i prowadzący każdorazowo podejmują decyzję o danych tematach, bazując na diagnozie potrzeb grupy. Natomiast można wyodrębnić bloki najczęściej omawiane na spotkaniach: